Integrowana ochrona ziemniaka przed chorobami grzybowymi

dr inż. Jerzy Osowski, IHAR - PIB, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie

Ochrona ziemniaka zgodna z zaleceniami integrowanej ochrony obejmuje wykorzystanie wszystkich dostępnych metod (agrotechnicznych, hodowlanych, fizycznych i stosowanie środków ochrony roślin) w takim zakresie, aby obniżyć szkodliwość chorób poniżej progu ich ekonomicznej szkodliwości. W pierwszej kolejności jest wykorzystanie metod agrotechnicznych oraz hodowlanych, i kiedy one nie są w stanie ograniczyć rozwoju chorób zaleca się zastosowanie środków ochrony roślin. Spośród metod agrotechnicznych i hodowlanych największe znaczenie mają:

• zdrowy, kwalifikowany sadzeniak. W celu obniżenia ryzyka wystąpienia choroby, np. zarazy ziemniaka lub innych zaleca się uprawę odmian o podwyższonej odporności,
• optymalny dla danego rejonu uprawy termin sadzenia uwzględniający lokalne warunki pogodowe, kiedy gleba na głębokości 10 cm jest ogrzana do temperatury 8^o Termin ten waha się od drugiej dekady kwietnia do końca pierwszej dekady maja. Fenologicznie terminy te zbiegają się zazwyczaj z okresem pękania pąków brzozy oraz zakwitaniem mniszka lekarskiego i rozwijaniem się liści agrestu a kwitnieniem bzu lilaka i kasztanowca.
• nawożenie mineralne dostosowane do potrzeb uprawianej odmiany w zależności od kierunku jej użytkowania. Niedostateczne lub nadmierne zaopatrzenie odmian w składniki pokarmowe sprzyja występowaniu chorób, np. zbyt wysokie nawożenie azotem stwarza korzystne warunki do rozwoju zarazy ziemniaka poprzez nadmierny rozwój części nadziemnej (powstaje mikroklimat, gdzie dłużej utrzymuje się podwyższona wilgotność powietrza oraz wyższe temperatury).
• usuwanie nadmiernego zachwaszczenia. Wiele z chwastów występujących na plantacji ziemniaka może być pośrednim żywicielem sprawców chorób, np. komosa biała, perz właściwy, rumianek pospolity, tasznik pospolity – rizoktonioza ziemniaka, a rdest ptasi, psianka czarna, tasznik pospolity – antraknozy ziemniaka.
• zbiór bulw po osiągnięciu dojrzałości technologicznej (skórka bulwy nie schodzi pod naciskiem kciuka) oraz po usunięciu naci i ewentualnego zachwaszczenia wtórnego. W przypadku braku usunięcia naci i chwastów dodatkowo wraz ze zbiorem bulw musimy także usunąć z plantacji kilkadziesiąt ton zielonej masy, która pogarsza warunki zbioru oraz zwiększa ryzyko awaryjności maszyn i uszkadzania bulw.
• przygotowanie bulw do długotrwałego przechowywania (odsortowanie nadmiaru ziemi, kamienie, bulwy z objawami chorób).