Tryb ciemny
  • Czwartek, 28 Marzec 2024
Choroby ziemniaka powodowane przez bakterie

Choroby ziemniaka powodowane przez bakterie

dr inż. Jerzy Osowski, IHAR - PIB, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie

Choroby bakteryjne obok grzybowych stanowią najczęstszą przyczynę strat w plonie i obniżenia jego jakości. Do najgroźniejszych chorób wywoływanych przez bakterie możemy zaliczyć czarną nóżkę, parcha zwykłego  oraz mokrą zgniliznę bulw. Choroby te możemy zaliczyć do grupy powodujących straty o znaczeniu ekonomicznym.

Znaczenie najważniejszych chorób powodowanych przez bakterie (oprac. własne)

Choroba

Sprawca

Sadzeniaki

Frytki

i chipsy

Konsumpcja

Przemysł

Parch zwykły

Głównie Streptomyces scabies (Thaxt.) Waksman&Henrici ,

inne gatunki z rodzaju Streptomyces

++

+++

+++

++

Czarna nóżka

Pectobacterium atrosepticum (van Hall) Garden et al. i Dickeya ssp. i Pectobacterium carotovorum subsp. carotovorum (Jones) Hauben et al.

+++

+++

+++

+++

Mokra zgnilizna bulw

Pectobacterium atrosepticum (van Hall) Garden et al. i Dickeya ssp. i Pectobacterium carotovorum subsp. carotovorum (Jones) Hauben et al.

+++

+++

+++

+++

*+ małe, ++ duże, +++ bardzo duże

 

Objawy tych chorób występują na różnych częściach roślin ziemniaka, a częstotliwość występowania jest uzależniona nie tylko od ilości materiału infekcyjnego i jego źródeł, ale przede wszystkim od warunków meteorologicznych panujących w sezonie wegetacyjnym i w trakcie przechowywania.
Zwalczanie tych chorób polega głównie na wykorzystaniu metod agrotechnicznych oraz hodowlanych.

Objawy czarnej nóżki, parcha zwykłego i mokrej zgnilizny w zależności od stadium rozwoju choroby (oprac. własne)

Termin pojawu/forma choroby

Objawy choroby

Źródło infekcji i sposób zakażenia

Szkodliwość

Czarna nóżka

Po wschodach

zahamowany wzrost, objawy więdnięcia, typowe ciemne, mokre plamy na łodydze, zawsze u podstawy łodygi; porażone łodygi łatwo jest wyciągnąć z gleby (fot.1)

zainfekowane sadzeniaki

źródło materiału infekcyjnego, zmniejszenie obsady roślin

W pełni okresu wegetacji

występują po okresie obfitych opadów, objawy widoczne nie tylko u podstawy łodygi, ale i w jej wyższych partiach, mogą występować na jednej lub kilku łodygach albo całej roślinie (fot. 2)

porażone bulwy mateczne, sterty odpadowe, zranienia oraz owady, np. muszki owocowe Drosophila spp.

rozniesienie infekcji na młode bulwy potomne, źródło materiału infekcyjnego w przechowalni

Pod koniec okresu wegetacji

występują na całej roślinie (fot. 3)

zranienia, owady, np. muszki owocowe Drosophila spp., rośliny i bulwy pozostawione po selekcji

duże ilości bakterii znajdujące się na powierzchni liści i łodyg stanowią materiał infekcyjny do zakażania bulw potomnych i rozwoju mokrej zgnilizny w przechowalni

Parch zwykły ziemniaka

Forma płaska

objawy widoczne tylko na powierzchni skórki, warstwa korka oddziela powstała ranę od zdrowego miąższu

porażone bulwy, bakterie bytujące na rozkładających się resztkach roślinnych

obniżenie jakości bulw, mniejsza przydatność do przechowywania i przetwórstwa (nadmierne odparowywanie wody z uszkodzonych powierzchni), możliwość infekcji wtórnych przez inne patogeny

Forma wypukła

objawy wystają ponad powierzchnię skórki bulwy, między strupami tworzy się nowa tkanka i powstają wypukłości

Forma wgłębna

na powierzchni bulw pojawiają się okrągłe lub gwiaździste plamy utworzone z koncentrycznych warstw korka, które mogą sięgać w głąb bulwy na kilka milimetrów. Jest to najgroźniejsza forma choroby (fot. 4)

Mokra zgnilizna bulw

Pod koniec okresu wegetacji, w trakcie przechowywania

początkowo pojawiają się wilgotne plamy przypominające podsiąknięcia wodą, brzegi plam gnilnych są wyraźnie oddzielone od zdrowej części skórki, w miejscu infekcji tworzą się początkowo niewielkie zagłębienia wypełnione śluzowatą, kremową zgniłą tkanką, zakażone bulwy ciemnieją i gniją (fot. 5). Gniciu ulegają wszystkie tkanki oprócz skórki, a cały miąższ wewnątrz zamienia się w śluz bakteryjny. 

porażone bulwy, bakterie bytujące na rozkładających się resztkach roślinnych, śluz bakteryjny powstający po rozkładzie bulw

Obniżenie jakości bulw i ich trwałości przechowalniczej, wtórne infekcje przez inne patogeny, straty plonu

 

Choroby ziemniaka powodowane przez bakterie

Czarna nóżka - objawy po wschodach

Choroby ziemniaka powodowane przez bakterie

Czarna nóżka - objawy w pełni wegetacji

Choroby ziemniaka powodowane przez bakterie

Parch zwykły - różne formy choroby

Choroby ziemniaka powodowane przez bakterie

Mokra zgnilizna - objawy na bulwach

Dodaj komentarz / Odpowiedź